Qua theo dõi trong thời gian gần đây, một số cơ quan, đơn vị, cá nhân sử dụng thư điện tử công vụ đã nhận được các email giả mạo gây hoang mang và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thông tin. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện thủ đoạn của tin tặc, đồng thời chia sẻ các giải pháp cần thiết để bảo vệ thư điện tử công vụ và dữ liệu cá nhân.
🎭 Nhận diện Email giả mạo
⚠️ Nội dung đe dọa: Các email giả mạo thường có nội dung như: Tài khoản email, máy tính, thiết bị di động của bạn đã bị hack, dữ liệu nhạy cảm của bạn đã bị đánh cắp, hãy làm theo hướng dẫn để lấy lại dữ liệu (thường là đòi tiền chuộc bằng Bitcoin) và đe dọa sẽ phát tán thông tin nhạy cảm của nạn nhân nếu không làm theo trong thời gian yêu cầu… hoặc các nội dung tương tự gây áp lực, lo sợ, buộc nạn nhân phải lập tức làm theo.
Điểm đáng chú là các email này thường giả mạo địa chỉ người gửi chính là địa chỉ email của nạn nhân, khiến người nhận dễ nhầm tưởng là tin tặc đã kiểm soát máy tính, thiết bị di động và đăng nhập được vào email của mình để tự gửi cho mình. Đây là thủ đoạn phổ biến nhất của tin tặc tấn công người dùng bằng email giả mạo.
✉️ Ngôn ngữ email đa dạng: đa số sử dụng tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha và có cả tiếng Việt.
🧠 Kỹ thuật tinh vi: sử dụng kỹ thuật spoofing (giả mạo địa chỉ người gửi), ngoài ra còn sử dụng công cụ chuyển đổi ngôn ngữ email theo quốc gia của địa chỉ IP người nhận để tăng mức độ thuyết phục.
➡️ Thực chất, đây là một chiêu trò lừa đảo, không có chuyện tin tặc đã kiểm soát máy tính của bạn.
Ngoài trường hợp cụ thể như trên, một số loại Email giả mạo khác có đặc điểm như:
📩 Email yêu cầu xác nhận thông tin cá nhân: Nếu bạn nhận được một email lạ yêu cầu xác thực, cung cấp thông tin cá nhân để nhận thưởng hay điều gì đó tương tự, đó là dấu hiệu cho thấy đây là một email không đáng tin cậy.
📝 Từ ngữ có vấn đề: Nội dung email có các từ sai, ngữ nghĩa không rõ ràng, có ký tự lạ… có thể do công cụ chuyển đổi ngôn ngữ của tin tặc dịch chưa đúng hoặc lỗi với ngôn ngữ quốc gia phát tán email giả mạo.
📎 Có liên kết hoặc tệp đính kèm đáng ngờ: Tin tặc muốn bạn bấm vào liên kết hoặc tệp tin chứa mã độc lây nhiễm vào máy tính, thiết bị di động để đánh cắp thông tin.
Trường hợp đặc biệt: Tin tặc tấn công có chủ đích vào chính bạn đó là giả email của người quen biết hoặc sếp của bạn gửi email đến bạn, trong mail có đường link hoặc đính kèm file có chứa mã độc. Trong tất cả các trường hợp, đừng vội bấm vào link hay tải file mà nên liên hệ người gửi để xác nhận có đúng phải người đó gửi hay không.
🌐 Nguy cơ trên các nền tảng email phổ biến khác
Không chỉ xảy ra với hệ thống email công vụ, tình trạng tương tự còn được ghi nhận ở các nền tảng email phổ biến khác. Điều này cho thấy bất kỳ người dùng nào cũng có thể là mục tiêu của tin tặc, nếu thiếu cảnh giác và không nắm được cách xử lý phù hợp.
🛡️ Cách xử lý khi nhận email lừa đảo
Khi gặp các email có dấu hiệu như trên, người dùng tuyệt đối không được mở đường link, tải tệp đính kèm hay phản hồi nội dung. Thay vào đó, hãy thực hiện như sau:
1. 🗑️ Xóa ngay email nghi vấn khỏi hộp thư.
2. 🚫 Không tương tác với bất kỳ nội dung nào bên trong email.
3. 🔑 Định kỳ đổi mật khẩu tài khoản email, sử dụng mật khẩu mạnh, có độ phức tạp cao.
4. 🛠️ Trang bị phần mềm diệt virus bản quyền cho máy tính và thiết bị di động.
5. 📬 Báo cáo về cơ quan chức năng nếu phát hiện nhiều email giả mạo bất thường.
❓️Có thể ngăn chặn email lừa đảo không
Tin tặc thường sử dụng kỹ thuật Email Phishing để gửi hàng loạt email đến nhiều địa chỉ nhất có thể, nên không thể tránh khỏi việc người dùng vô tình nhận phải một email lừa đảo nếu không có những giải pháp kỹ thuật nâng cao mà chủ yếu chỉ áp dụng ở nhà cung cấp dịch vụ email. Do vậy, đối với người dùng phổ thông thì chỉ cần biết cách nhận diện và xử lý như trên là đảm bảo an toàn.
✅ Kết luận
Trong bối cảnh không gian mạng ngày càng phức tạp, việc nhận diện các thủ đoạn lừa đảo của tội phạm mạng, cụ thể trong trường hợp này là hiểu rõ cách xử lý email giả mạo là kỹ năng cần thiết đối với mọi cá nhân, tổ chức. Hãy luôn cảnh giác, chủ động tìm hiểu, nâng cao kỹ năng an toàn thông tin để xây dựng không gian mạng an toàn, lành mạnh.
👉 Đừng quên chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích và theo dõi Blog tranvuthanhhuy.net để cập nhật thêm những chia sẻ về an toàn thông tin và kỹ năng văn phòng nhé!
